ELif Gamze BOZO
Bir soruyla başlamak istiyorum yazıma: Feminist hareketin eylemlerinde biz engelli kadınlar için ne kadar yer var?
Pankartlarımız, sloganlarımız, eylem alanlarımız ne kadar erişilebilir? Görme, işitme veya fiziksel engelli kadınlar için daha kapsayıcı bir mücadele örgütlemek mümkün değil mi? Gerçek bir dayanışma, ancak herkesin kendini içinde bulduğu bir mücadeleyle büyüyebilir.
Engelli kadınlar, toplumda hem cinsiyet hem de engellilik temelli ayrımcılıkla karşı karşıya. Eğitimden istihdama, şiddetten karar alma mekanizmalarına kadar pek çok alanda eşitsizliklerle mücadele etmek zorundayız. Kırsal bölgelerde kız çocuklarının eğitimi zaten ikinci planda tutulurken, engelli olmak bu durumu daha da zorlaştırıyor. İstihdam alanında ise önyargılar, erişim sorunları ve işverenlerin ayrımcı tutumu nedeniyle engelli kadınların iş gücüne katılımı oldukça sınırlı.
Şiddet ve istismar riski, engelli kadınlar için çok daha yüksek olmasına rağmen, hukuki ve sosyal destek mekanizmalarına erişimimiz son derece kısıtlı. Toplumsal karar alma süreçlerinde ve temsil mekanizmalarında ise neredeyse hiç yokuz. Oysa bu sorunların çözülmesi yalnızca engelli kadınların değil, toplumsal adaletin sağlanması açısından herkesin meselesi olmalı.
Erişilebilirlik politikaları, pozitif ayrımcılık, farkındalık kampanyaları ve engelli kadınların siyasi temsili yalnızca birer hak değil, aynı zamanda toplumsal eşitliğin ve adaletin gerekliliğidir.
Son olarak, kadın hareketinin içindeki herkese bir çağrım var: Gelin, engelli kadınların sesi olalım. Dayanışmayı büyüterek, daha erişilebilir ve kapsayıcı bir mücadele örgütleyelim. Kimsenin geride bırakılmadığı bir gelecek için şimdi harekete geçme zamanı!
Engelli Kadınların Çifte Mücadelesi
8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü, kadın hakları mücadelesinin ve toplumsal cinsiyet eşitliği taleplerinin en yüksek sesle dile getirildiği günlerden biri. Ancak, bu mücadelede engelli kadınlar ne kadar yer alabiliyor? Sesimiz ne kadar duyulabiliyor?
Engelli kadınlar, hem kadın olmaktan kaynaklanan toplumsal cinsiyet eşitsizlikleriyle hem de engellilikten doğan ayrımcılıkla mücadele etmek zorunda. İş gücüne katılımda, eğitimde, kamusal alanda ve hatta feminist hareketin içinde bile görünmez kalabiliyoruz. Sorunlarımız, çoğu zaman ne kadın hareketinin ne de engelli hakları savunucularının gündeminde yeterince yer buluyor.
8 Mart Alanlarında Engelli Kadınlar
Kadın hareketi her yıl 8 Mart’ta alanlara çıkarak haklarını savunuyor. Ancak, miting alanları, yürüyüş güzergahları ve etkinlikler engelli kadınlar için erişilebilir mi? Çoğu zaman değil. Merdivenler, yüksek kaldırımlar, düzensiz yollar, işitme ve görme engelliler için uygun olmayan iletişim yöntemleri, engelli kadınların etkinliklere katılımını ciddi şekilde kısıtlıyor.
Engelli kadınların 8 Mart alanlarında görünürlüğünü artırmak için şu sorular sorulmalı:
Kadın örgütleri, engelli kadınların erişimine uygun etkinlikler düzenliyor mu?
Engelli kadınlar feminist hareket içinde yeterince temsil ediliyor mu?
Engelli kadınların talepleri, kadın hakları gündemine dahil ediliyor mu?
Kadın Hareketinde Engelli Kadınların Yeri
Engelli kadınlar; şiddet, ekonomik bağımsızlık, eğitim, sağlık ve istihdam gibi konularda özgün sorunlar yaşıyor. Örneğin, engelli kadınların şiddete uğrama riski daha yüksek, ancak adalete erişimleri daha zor. İstihdamda daha fazla ayrımcılığa maruz kalıyorlar. Ancak bu konular çoğu zaman ana akım feminist söylemlerin içinde yeterince yer bulmuyor.
Engelli kadınların 8 Mart’ta ve genel olarak kadın hareketinde görünürlüğünü artırmak için:
Kadın hakları mücadelesinin engelli kadınları kapsayıcı hale gelmesi; Kadın hakları mücadelesinin engelli kadınları kapsayıcı hale gelmesi, feminist hareketin ve toplumsal cinsiyet eşitliği politikalarının gerçekten herkes için adalet sağlaması açısından kritik bir konu. Ancak, engelli kadınlar genellikle hem toplumsal cinsiyet eşitsizliği hem de engellilikten kaynaklanan çifte ayrımcılıkla karşı karşıya kaldıkları için, bu kapsayıcılığın sağlanması çeşitli yapısal dönüşümleri gerektiriyor.
Engelli kadınların örgütlenmesinin desteklenmesi; Engelli kadınların örgütlenmesi, hem kadın hakları mücadelesinin kapsayıcı hale gelmesi hem de engelli kadınların kendi haklarını savunabilecekleri bir dayanışma ağı oluşturabilmesi açısından büyük önem taşıyor. Ancak, engelli kadınlar örgütlenme sürecinde birçok yapısal engelle karşılaşıyor. Bu nedenle, onların örgütlenmesini desteklemek için çeşitli stratejiler geliştirilmeli.
Feminist hareketin erişilebilir olması; Feminist hareketin gerçekten kapsayıcı ve adil olması için erişilebilir hale gelmesi şart. Engelli kadınlar, hem kadın olmaktan hem de engelli olmaktan kaynaklanan çifte ayrımcılıkla karşı karşıya kalıyor. Eğer feminist hareket, engelli kadınları dışarıda bırakırsa, “herkes için eşitlik” iddiasını tam anlamıyla gerçekleştiremez.
Engelli kadınların liderliğinin güçlendirilmesi gerekiyor; Evet, engelli kadınların liderliğinin güçlendirilmesi, hem kadın hakları hem de engelli hakları mücadelesinin daha kapsayıcı ve etkili olması için kritik bir gereklilik. Engelli kadınlar genellikle hem toplumsal cinsiyet eşitsizliği hem de engellilikten kaynaklanan ayrımcılıkla karşı karşıya kaldıkları için, karar alma mekanizmalarında ve liderlik pozisyonlarında daha fazla yer almaları şart.
8 Mart, tüm kadınların eşit haklar için mücadele ettiği bir gün. Ancak engelli kadınlar, bu mücadelenin görünmez öznesi olmaktan çıkıp, doğrudan öznesi haline gelmeli. Bunun için hem kadın hareketinin hem de engelli hakları mücadelesinin, engelli kadınları merkeze alan bir bakış açısı geliştirmesi gerekiyor.
Eğer herkes için eşitlik sağlanmazsa, gerçek anlamda bir eşitlikten söz edemeyiz.
Engelli kadınlar 8 Mart’ta nerede? Alanlarda, karar mekanizmalarında, mücadelede yer almak istiyoruz!
Ve yazımı bitirirken, dayanışmayı büyüterek, birlikte daha erişilebilir ve kapsayıcı bir mücadele örgütleyelim. Hep birlikte, kimsenin geride bırakılmadığı bir gelecek için şimdi harekete geçme zamanı.
